Hoge bloeddruk, de sluipmoordenaar

Ook u kent ze vast wel in uw omgeving, mensen met een te hoge bloeddruk. Dat weet u, omdat ze u dat hebben verteld, want u kunt het niet aan iemand zien of die een verhoogde bloeddruk heeft. Vaak merkt de betrokkene er ook niets van en is het probleem geconstateerd bij een onderzoek of het gebruik van een bloeddrukmeter. Veel mensen hebben ook nauwelijks last van een te hoge bloeddruk, omdat de symptomen niet echt opvallen en de klachten ook meestal meevallen, tenzij men last heeft van een extreem hoge bloeddruk. Maar een te hoge bloeddruk kan leiden tot levensbedreigende hart- en vaatziekten als die niet tijdig wordt onderkent en behandeld. U kunt zelf veel doen om een te hoge bloeddruk te voorkomen.

Wat is een hoge bloeddruk?

Met een bloeddrukmeter kan de boven- en onderdruk in uw bloedvatensysteem worden gemeten. De huisarts zal dit vaak doen als u met klachten bij hem komt die kunnen wijzen op een te hoge bloeddruk. Een ander woord voor hoge bloeddruk is hypertensie. Het is beslist geen zeldzaam verschijnsel, want ongeveer 25% van de Nederlanders heeft een te hoge bloeddruk. Bent u boven de 60 jaar dan is dat percentage zelfs 50%. Als er een te hoge bloeddruk wordt geconstateerd, kan het zijn dat er meerdere metingen worden gedaan. Soms vindt er ook een 24-uurs meting plaats. Dat heeft te maken met het ‘wittejasseneffect’. Veel mensen voelen zich bij een bezoek aan een arts niet op hun gemak en dat kan de bloeddruk tijdelijk flink verhogen. Is de bovendruk bijna constant boven de 180, noemt men dat extreem hoge bloeddruk en zullen medicijnen worden voorgeschreven.

Wanneer is mijn bloeddruk te hoog?

Wanneer spreek je van een hoge bloeddruk? Bij een te hoge bloeddruk is vooral de bovendruk van belang. Maar wanneer is het nu echt een hoge bloeddruk? Medisch gezien spreek je van een hoge bloeddruk als de (gemiddelde) bovendruk boven 140 mmHg of hoger en/of 90 mmHg of hoger. Dit geldt uiteraard niet op basis van 1 meting en er wordt ook niet direct actie ondernomen wanneer uw bloeddruk gemiddeld op bijvoorbeeld 145 mmHg zou zitten. Het advies van de arts zou dan eerder in de richting zijn dat u iets meer moet bewegen, of bijvoorbeeld uw eet-patroon (minder zout) moet aanpassen. De grenswaarden van 140/90 is voor een bloeddrukmeting in een praktijk; dus bij de dokter. Voor een thuismeting dient u andere waarden aan te houden. Thuis mag uw bovendruk (gemiddeld) niet boven de 135 mmHg uitkomen. Voor een 24-uurs meting is dit (weder gemiddeld) 130 mmHg. Bloeddruk is een (heel) dynamische waarden. Schrik daarom niet als u een keer een hoge bloeddruk ziet van bijvoorbeeld 165 mmHg. Dit kan de beste overkomen en is zeker geen uitzondering. Frequentie is hierbij een belangrijk woord. De bloeddruk hoort dus niet stelselmatig in dit hoge gebied te zitten. Zoals reeds aangehaald speelt de situatie waarin u op dat moment bent ook een rol. Zo kan een gezond jong persoon een keurige bloeddruk hebben van 120/75; wanneer deze persoon in het ziekenhuis is en bijvoorbeeld een simpele operatie ondergaat kan dit toch, zonder dat u zenuwen voelt, opeens 170/80 zijn. Daarnaast, wanneer u ouder bent (65+ 75+ etcetera) dan gelden er andere normen. Informeer hiernaar bij uw arts of cardioloog. Onderstaande tabel kunt u aanhouden als richtlijn voor diverse soorten classificaties van uw bloeddruk.

Symptomen hoge bloeddruk

De symptomen of verschijnselen van een hoge bloeddruk zijn onder meer:

- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Slecht zien
- Misselijkheid
- Overgeven
- Pijn op de borst
- Kortademigheid
- Zweten
- Oorsuizen

Maar niet bij iedereen komen deze symptomen voor en de kenmerken kunnen ook op andere klachten wijzen. Bovendien heeft iedereen wel in meer of mindere mate last van de hiervoor genoemde symptomen en als ze niet hevig zijn of regelmatig voorkomen, worden ze vaak ook niet ernstig genomen. Dit is een van de redenen dat mensen vaak niet eens weten dat ze een verhoogde bloeddruk hebben. Wanneer is uw bloeddruk voor het laatst gemeten? Alleen door regelmatig meten en in kaart brengen van het patroon kan een hoge bloeddruk worden onderkend. Er zijn medicijnen voor een hoge bloeddruk. Deze kunnen wel bijwerkingen hebben.

Lees meer over de symptomen van een hoge bloeddruk

Gevolgen hoge bloeddruk

Het bloed vervult een zeer belangrijke functie in ons lichaam. Het vervoert zuurstof en andere stoffen die nodig zijn voor een goed functioneren en een gevoel van welzijn. Een hoge bloeddruk of zelfs een extreem hoge bloeddruk is geen ziekte op zich. Een hoge bloeddruk kan echter wel ervoor zorgen dat aderen verstopt raken of beschadigen. Als verhoogde bloeddruk niet wordt verlaagd, is de kans op een hartinfarct of een beroerte aanzienlijk groter. Om dit risico te beperken is het aan te bevelen uw bloeddruk regelmatig te meten met een betrouwbare bloeddrukmeter. Hierdoor kunt u constateren dat de bloeddruk op een acceptabel niveau wordt gebracht door de maatregelen die u neemt.

Lees meer over de gevolgen van een hoge bloeddruk

Risico’s hoge bloeddruk

Een te hoge bloeddruk brengt dus risico’s met zich mee. U kunt te maken krijgen met slagaderverkalking. Ook hartfalen is een groot risico van een te hoge bloeddruk. Hierbij kunt u denken aan een hartaanval, een hartinfarct, een hartstilstand of meer algemene hart- en vaatziekten. De kans op al deze aandoeningen is vele malen groter wanneer de bloeddruk niet wordt verlaagd. Het is dus altijd van belang om bij een arts langs te gaan en uw hoge bloeddruk te bespreken.

Oorzaken hoge bloeddruk

Hoewel het een verschijnsel is dat bij zeer veel mensen voorkomt, zijn specialisten er nog steeds niet in geslaagd om de oorzaken duidelijk op een rijtje te krijgen. Zeker is dat verhoogde bloeddruk onder andere een bijverschijnsel is van diabetes en nierziekten. Ook genetische factoren lijken een rol te spelen. Waar men ook zeker van is dat de oorzaak van een te hoge bloeddruk ook vaak te vinden zijn in een ongezonde levensstijl. Hierbij moet u denken aan te veel koffie en alcohol, ook een overgewicht en te weinig beweging lijken hoge bloeddruk te veroorzaken. Stress is ook een bekende factor. Een aantal oorzaken kunt u dus zelf beïnvloeden. Vooral op latere leeftijd neemt het risico op een extreem hoge bloeddruk toe en is gezond leven dus nog belangrijker.

Lees meer over de oorzaken van een hoge bloeddruk

Bloeddruk verlagen

Wat te doen bij hoge bloeddruk? Om uw hoge bloeddruk te verlagen is het belangrijk om naar uw levensstijl te kijken. Heeft u overgewicht en beweegt u te weinig, dan weet u dat hierin verandering moet worden gebracht. Verlagen zonder medicijnen is vaak mogelijk. Niet alleen voor de bloeddruk, maar ook om andere gezondheidsrisico’s te beperken. Voeding is dan belangrijk. Minder zout eten is beslist een goed idee en kijkt u ook eens naar uw verbruik aan koffie en alcohol. Wat te doen tegen hoge bloeddruk als die extreem hoog is? Als u een extreem hoge bloeddruk heeft, zal de arts u waarschijnlijk ook medicijnen voorschrijven. Het is een feit dat de meeste mensen boven de 50 waarschijnlijk ook de rest van hun leven medicijnen zullen blijven slikken als die eenmaal zijn voorgeschreven. Het is voor iedereen verstandig om regelmatig de bloeddruk te (laten) meten. Dat kan bij de huisarts maar u kunt tegenwoordig ook bloeddrukmeters voor thuis kopen, die te vergelijken zijn met de professionele ziekenhuisapparatuur. Je bloeddruk als je zwanger bent verlagen, is een optie. Vooral in de tweede helft van je zwangerschap zal dit wellicht nodig zijn. Dit leggen we in de alinea hieronder uit.

Lees meer over het verlagen van een hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk en zwangerschap

Tijdens de eerste zwangerschap krijgt 10 tot 15% van de vrouwen last van een te hoge bloeddruk. Het gaat hier dan met name om de onderdruk. Bij een tweede zwangerschap is die kans veel minder groot. In het begin van de zwangerschap is er doorgaans nog niets aan de hand. Vaak ontstaat de verhoogde bloeddruk in de tweede helft van de zwangerschap. Bent u zwanger, dan is het verstandig om regelmatig uw bloeddruk te (laten) meten. Bij een onderdruk die boven de 90 mm HG ligt tijdens zwangerschap, wordt u in het algemeen doorverwezen naar een gynaecoloog.

Bloeddruk meten thuis. Hoe doe je dat?

Om uw bloeddruk thuis te kunnen meten heeft u een betrouwbare bloeddrukmeter nodig. De Hartstichting adviseerde voorheen een meter die op de DABL-lijst staat opgenomen. Tegenwoordig kijken ze naar de StrideBP.org Het meten gaat als volgt:

- Een half uur voor de meting doet u rustig aan. Dat wil zeggen dat u niet gaat sporten, hard werken en eveneens geen koffie drinkt of een sigaret rookt.
- Ga op een hoge stoel zitten. Rechtop en de benen tegen elkaar.
- Blijf nu rustig 5 minuten zitten zonder te praten of andere activiteiten.
- Meet nu uw bloeddruk.
- Meet na 2 minuten nog een keer uw bloeddruk en noteer de resultaten van beide metingen.

Dit meten doet u 5 dagen achtereen, elke ochtend en iedere avond. U noteert alle resultaten. Het is normaal dat er verschillende waarden worden geconstateerd. Bespreek het overzicht met uw huisarts. Als alles in orde is, kunt u de metingen met enige regelmaat herhalen. Constateert u een bovendruk die hoger is dan 180 bij meerdere metingen, neem dan weer contact op met uw huisarts.

Lees meer over het meten van uw bloeddruk

Extreem hoge bloeddruk en medicijnen

Niet alle gevallen van hoge bloeddruk kunnen zonder medicijnen worden behandeld. Meestal kunt u zelf veel doen om de bloeddruk te verlagen en helpt medicatie u daarbij. Er zijn zeer veel verschillende medicijnen op de markt, dus als u last heeft van bijwerkingen is wellicht andere medicatie meer geschikt voor u. Stoppen zonder overleg met de arts is niet verstandig omdat een behandeling zonder medicijnen niet altijd lukt. Let goed op wanneer u de medicijnen inneemt en of medicatie en alcohol is toegestaan. Kies voor de beste medicijnen waarbij u zich prettig voelt.

Bronnen behorend bij deze pagina: UMC Utrecht & Thuisarts.nl

Terug naar vragen